Deklaracja zgodności WE zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230, znane jako rozporządzenie maszynowe, wprowadza nowe zasady dotyczące zgodności maszyn z wymaganiami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Jedną z istotnych zmian jest nowa deklaracja zgodności UE. Do stycznia 2027 roku całkowicie zastąpi dotychczasową dyrektywę maszynową 2006/42/WE, ale jeśli dziś projektujesz lub budujesz nową maszynę, warto zatrzymać się na chwilę i pomyśleć.
Co się stanie, jeśli nie zdążysz zakończyć budowy i oddać jej do użytku przed 2027 rokiem? Będziesz zmuszony dostosować ją do nowych wytycznych przed wprowadzeniem do obrotu, co może oznaczać dodatkowe koszty i opóźnienia. Dlatego już teraz warto zapoznać się z nowymi przepisami i stosować je w praktyce – to nie tylko inwestycja w zgodność, ale też zabezpieczenie przed ryzykiem w przyszłości. Proces certyfikacji CE maszyn oraz samego nadania znaku CE jest podobny, ale pojawiają się istotne różnice jak choćby w samym sposobie deklarowania zgodności.
Spis Treści
Nowy wymóg wyłącznej odpowiedzialności producenta – oświadczenie
Rozporządzenie (UE) 2023/1230 wprowadza istotny nowy element w deklaracji zgodności UE, mianowicie wyraźne oświadczenie o wyłącznej odpowiedzialności producenta za zgodność maszyny z wymaganiami prawnymi. Zgodnie z punktem 4 wymagań deklaracji, producent musi jednoznacznie stwierdzić:
„Niniejsza deklaracja zgodności zostaje wydana na wyłączną odpowiedzialność producenta.”
To oświadczenie podkreśla, że to właśnie producent ponosi pełną odpowiedzialność za zapewnienie, że maszyna spełnia wszystkie mające zastosowanie wymagania Rozporządzenia ws. maszyn (UE) 2023/1230 oraz innych odpowiednich aktów prawnych UE. Wprowadzenie tego wymogu ma na celu zwiększenie świadomości producentów na temat ich kluczowej roli w procesie zapewniania bezpieczeństwa maszyn oraz podkreślenie ich odpowiedzialności prawnej. Jednocześnie ułatwia to organom nadzoru identyfikację podmiotu odpowiedzialnego w przypadku ewentualnych niezgodności. Dodanie takiego oświadczenia do deklaracji zgodności UE jest zatem nie tylko formalnym wymogiem prawnym, ale także manifestacją świadomego podejścia producenta do kwestii bezpieczeństwa i zgodności produktów.
Nowy wymóg podania procedury oceny zgodności
Rozporządzenie (UE) 2023/1230 wprowadza wymóg jasnego określenia, jaka procedura oceny zgodności została zastosowana przy danej maszynie lub produkcie powiązanym. Producent musi wskazać odpowiedni moduł oceny zgodności zgodnie z zasadami rozporządzenia, np. moduł A (wewnętrzna kontrola produkcji), moduł B (badanie typu UE) lub moduł H (pełne zapewnienie jakości).
Dodatkowo, jeśli ocena zgodności obejmowała współpracę z jednostką notyfikowaną, należy w deklaracji wskazać jej nazwę, numer identyfikacyjny oraz certyfikat, który został wydany w ramach tej procedury. Nowe przepisy kładą nacisk na transparentność procesu oceny zgodności, aby umożliwić pełne prześledzenie spełnienia wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przez produkt.
Wskazanie procedury ma na celu zwiększenie wiarygodności deklaracji oraz ułatwienie organom nadzoru rynku sprawdzania zgodności produktów z przepisami.
Odniesienia do norm zharmonizowanych – elastyczność stosowania
Nowe przepisy zawarte w Rozporządzeniu maszynowym (UE) 2023/1230 pozwalają producentom na bardziej szczegółowe i elastyczne powoływanie się na normy zharmonizowane. Możliwe jest teraz odniesienie się nie tylko do całej normy, ale także do jej konkretnych fragmentów, które zostały zastosowane w procesie projektowania maszyny.
Przykładowo, w przypadku normy PN-EN 60204-1:2018 dotyczącej wyposażenia elektrycznego maszyn, producent może zadeklarować zgodność wyłącznie w zakresie:
- Rozdział 13.1.3: „Przewody różnych obwodów muszą być prowadzone w oddzielnych kanałach kablowych w celu uniknięcia interferencji elektromagnetycznych.”
- Rozdział 13.4.2: „Kanały kablowe zewnętrzne powinny zapewniać odpowiednią ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi.”
Jednocześnie, producent może świadomie zrezygnować z pełnego stosowania Rozdziału 10.2.1 dotyczącego kolorystyki elementów sterowania, uznając, że kolory panelu sterowania nie mają wpływu na bezpieczeństwo i zostały dostosowane do wymagań klienta.
Takie precyzyjne podejście pozwala nie tylko spełniać wymagania prawne, ale także buduje wizerunek producenta jako odpowiedzialnego i świadomego projektanta, który potrafi selektywnie i skutecznie stosować normy zharmonizowane. Taka elastyczność dokumentacyjna umożliwia lepsze dopasowanie projektów do indywidualnych potrzeb przy zachowaniu pełnej zgodności z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa.
Dodatkowe dane kontaktowe – nowy wymóg zwiększający przejrzystość
Rozporządzenie (UE) 2023/1230 wprowadza nowy obowiązek podania dodatkowych danych kontaktowych producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela w deklaracji zgodności UE. Oprócz tradycyjnych informacji, takich jak nazwa i pełny adres, należy również uwzględnić dane umożliwiające szybki i bezpośredni kontakt, takie jak adres e-mail oraz numer telefonu.
Wprowadzenie tego wymogu ma na celu zwiększenie dostępności producenta w przypadku konieczności weryfikacji zgodności maszyny, uzyskania dodatkowych informacji lub wyjaśnienia wątpliwości przez organy nadzoru rynku. Jest to także praktyczne ułatwienie dla użytkowników maszyn, którzy mogą potrzebować kontaktu w sprawach technicznych lub dotyczących bezpieczeństwa.
Obowiązek podania szczegółowych danych kontaktowych podkreśla dążenie rozporządzenia do większej transparentności oraz odpowiedzialności producentów za oferowane produkty. Dzięki temu użytkownicy i organy kontrolne mają zapewniony szybki dostęp do kluczowych informacji o ocenie zgodności.
Porównanie deklaracji zgodności UE i WE
Element deklaracji | Deklaracja zgodności WE | Deklaracja zgodności UE |
---|---|---|
1. Dane producenta i przedstawiciela | Nazwa i pełny adres producenta oraz, w stosownych przypadkach, jego upoważnionego przedstawiciela. | Imię i nazwisko lub nazwa oraz adres producenta i, w stosownych przypadkach, jego upoważnionego przedstawiciela. Dodatkowo wymaga się danych kontaktowych, takich jak e-mail i telefon. |
2. Osoba przygotowująca dokumentację | Nazwisko i adres osoby w UE, która jest upoważniona do przygotowania dokumentacji technicznej. | Brak wymogu takiego wskazania wprost. |
3. Identyfikacja maszyny | Opis maszyny (funkcja, model, typ, numer seryjny, nazwa handlowa). | Przedmiot deklaracji: identyfikacja maszyny lub produktu powiązanego, umożliwiająca odtworzenie historii, może zawierać zdjęcie dla identyfikacji. |
4. Podstawa prawna | Oświadczenie, że maszyna spełnia odpowiednie wymagania dyrektywy i innych aktów prawnych UE. | Wyraźne oświadczenie: „Niniejsza deklaracja zgodności zostaje wydana na wyłączną odpowiedzialność producenta.” Dodatkowo wymóg wskazania zgodności z prawodawstwem harmonizacyjnym UE (w tym rozporządzeniem 2023/1230). |
5. Normy zharmonizowane | Odniesienie do zastosowanych norm zharmonizowanych lub specyfikacji technicznych, jeśli dotyczy. | Szczegółowe odniesienia do norm zharmonizowanych, wspólnych specyfikacji lub innych technicznych, z datą publikacji w Dzienniku Urzędowym UE. Wymaga się wskazania części norm, jeśli zastosowano je częściowo. |
6. Jednostka notyfikowana | Nazwa, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej oraz numer certyfikatu badania typu WE lub pełnego zapewnienia jakości, jeśli dotyczy. | Wymaga szczegółowego odniesienia do nazwy, numeru i certyfikatu jednostki notyfikowanej. Wskazuje moduły procedury oceny zgodności (np. B, C, G, H). |
7. Procedury oceny zgodności | Brak szczegółowego odniesienia. | Szczegółowy opis procedur oceny zgodności (np. moduły A, B, C, G, H). |
8. Informacje dodatkowe | Miejsce i data wystawienia deklaracji. Tożsamość i podpis osoby upoważnionej. | Miejsce i data wystawienia. Imię, nazwisko, stanowisko osoby podpisującej. Możliwość użycia podpisu elektronicznego. |
9. Maszyny do stałego montażu | Brak dodatkowych wymagań. | W przypadku maszyn podnoszących montowanych na stałe w budynkach: należy podać adres miejsca instalacji. |
Tabela porównawcza wymogów deklaracji zgodności WE i UE
Wzór Deklaracji Zgodności UE dla Maszyn
DEKLARACJA ZGODNOŚCI UE
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230 z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie maszyn i zmieniającym rozporządzenie (UE) 1020/2019 oraz uchylającym dyrektywę 2006/42/WE
- Identyfikacja maszyny
- Nazwa maszyny: Prasa hydrauliczna HP-500
- Typ/Model: HP-500
- Numer seryjny: 12345-2024
- Rok produkcji: 2024
- Dane producenta
- Nazwa: Przykład Sp. z o.o.
- Adres: ul. Maszynowa 10, 00-001 Warszawa, Polska
- E-mail: contact@przyklad.pl
- Telefon: +48 123 456 789
- Adres instalacji (dla maszyn montowanych na stałe)
- Jeśli dotyczy: ul. Przemysłowa 5, 01-234 Kraków, Polska
- Oświadczenie producenta
- „Niniejsza deklaracja zgodności zostaje wydana na wyłączną odpowiedzialność producenta.”
- Przedmiot deklaracji
- Prasa hydrauliczna HP-500 spełnia wymagania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230 z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie maszyn.
- Podstawa zgodności
- Maszyna jest zgodna z następującymi wymaganiami prawodawstwa harmonizacyjnego Unii:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230
- Maszyna jest zgodna z następującymi wymaganiami prawodawstwa harmonizacyjnego Unii:
- Normy zharmonizowane
- Zastosowane normy zharmonizowane:
- PN-EN 60204-1:2018, Rozdział 13.1.3 i 13.4.2 (prowadzenie przewodów, ochrona mechaniczna)
- W części zastosowano inne specyfikacje techniczne, pominięto Rozdział 10.2.1 (kolory panelu sterowania).
- Zastosowane normy zharmonizowane:
- Procedury oceny zgodności
- Zastosowany moduł: Moduł B – badanie typu UE przeprowadzone przez jednostkę notyfikowaną.
- Jednostka notyfikowana:
- Nazwa: Instytut Certyfikacji Maszyn
- Numer identyfikacyjny: 1234
- Certyfikat: 2024-XYZ-567
- Podpis i data
- Podpisano w imieniu: Przykład Sp. z o.o.
- Miejsce i data wydania: Warszawa, 27.11.2024
- Imię i nazwisko: Jan Kowalski
- Stanowisko: Dyrektor Techniczny
- Podpis: (odręczny lub kwalifikowany podpis elektroniczny)
Podsumowanie zmian w deklaracji zgodności UE
Nowe przepisy wprowadzone przez Rozporządzenie maszynowe (UE) 2023/1230 zmieniają podejście do deklaracji zgodności UE, wprowadzając bardziej precyzyjne wymagania i nowe elementy. Warto zwrócić uwagę na kilka zmian:
- Oświadczenie o odpowiedzialności – teraz producent musi wyraźnie zadeklarować, że bierze pełną odpowiedzialność za zgodność maszyny z rozporządzeniem. To podkreśla, kto faktycznie odpowiada za bezpieczeństwo i zgodność produktu.
- Dokładne wskazanie norm i procedur – deklaracja może odnosić się do konkretnych fragmentów norm zharmonizowanych. Jeśli użyto tylko wybranej części normy, trzeba to jasno wskazać. Dodatkowo wymagane jest podanie modułu oceny zgodności (np. A, B, C), co daje pełniejszy obraz zastosowanych procedur.
- Dane kontaktowe – oprócz tradycyjnych informacji, takich jak nazwa i adres producenta, trzeba podać adres e-mail i numer telefonu. To ułatwia kontakt i zwiększa przejrzystość.
- Adres instalacji dla maszyn podnoszących – jeśli maszyna jest montowana na stałe, np. w budynku, deklaracja musi zawierać adres miejsca jej instalacji.
- Kwalifikowany podpis elektroniczny – możliwość podpisania deklaracji w formie elektronicznej to praktyczne rozwiązanie, które pozwala na łatwiejsze przechowywanie dokumentacji.
Te zmiany to nie tylko nowe wymogi prawne, ale też szansa na pokazanie, że producent rozumie swoją odpowiedzialność i dba o bezpieczeństwo użytkowników. Już teraz warto zacząć stosować te wymagania – to krok w stronę profesjonalizmu i przygotowanie na nadchodzące zmiany w przepisach.
Jak widzisz, takie podejście nie tylko spełnia formalności, ale świadczy o Twojej świadomości jako producenta. Taką deklarację można traktować jako dowód rzetelności, a nie zbędny dokument.
FAQ: Deklaracja zgodności UE
Dodano obowiązek wskazania procedury oceny zgodności, oświadczenie o odpowiedzialności producenta oraz dodatkowe dane kontaktowe, takie jak e-mail i telefon.
Warto, bo jeśli maszyna nie trafi do użytku przed 2027 rokiem, będzie musiała spełniać nowe wymagania.
Tak, można użyć kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Trzeba wskazać adres miejsca instalacji, jeśli są montowane na stałe.
Tak, należy jasno wskazać, które części normy zostały zastosowane.
analiza ryzyka automatyka przemysłowa automatyzacja procesów produkcyjnych automatyzacja produkcji dokumentacja techniczna dyrektywa EMC dyrektywa LVD dyrektywa maszynowa 2006/42/WE Instrukcja obsługi integrator automatyki przemysłowej KPI maszyna nieukończona normy zharmonizowane ocena ryzyka OEE oznakowanie CE projektowanie maszyn rozporządzenie w sprawie maszyn 2023/1230 zarządzanie projektami Znak CE