Każde urządzenie przed wprowadzeniem na rynek UE musi spełniać określone wymogi. Maszyna nieukończona, choć gotowa do integracji, wymaga szczególnej oceny, aby mogła działać jako część większego systemu. Jakie zatem kroki musisz podjąć, zanim włączysz ją do swojej linii produkcyjnej?
Maszyna nieukończona, mimo że funkcjonalnie gotowa do pracy, nie może być traktowana jako produkt finalny. Zgodnie z dyrektywą maszynową oraz rozporządzeniem ws. maszyn 2023/1230/UE, wymaga ona integracji z większym systemem, który sam podlega ocenie zgodności. Brak oznaczenia CE wynika z faktu, że nie spełnia pełnych wymogów jako samodzielny produkt, lecz jako komponent systemu.
Spis Treści
Definicja i Podstawy
Zgodnie z Dyrektywą Maszynową 2006/42/WE, maszyna nieukończona to zespół, który jest prawie maszyną, ale nie może samodzielnie pełnić określonego zadania. Taki podzespół, jak układ napędowy, jest przeznaczony do włączenia w większy system lub połączenia z inną maszyną, aby stworzyć kompletny układ zdolny do działania.
W praktyce oznacza to, że maszyna nieukończona jest w pełni funkcjonalnym elementem, ale nie działa samodzielnie. Dopiero po zintegrowaniu z innymi komponentami, np. w ramach linii produkcyjnej, może wykonywać swoje zadania. Przykładem może być moduł robota przemysłowego, który sam nie funkcjonuje, ale po włączeniu do systemu staje się istotnym elementem procesu produkcyjnego.
Wymagania dla maszyn nieukończonych zgodnie z dyrektywą 2006/42/WE
Dyrektywa 2006/42/WE jasno określa wymagania dla maszyn nieukończonych. Każda maszyna nieukończona musi być dostarczana z odpowiednią dokumentacją techniczną oraz deklaracją włączenia, które potwierdzają, że jest przeznaczona do wbudowania w inną maszynę i nie może działać samodzielnie. W przeciwieństwie do maszyn ukończonych, nie podlega oznakowaniu CE. Jednak musi spełniać wszystkie istotne wymagania bezpieczeństwa, które mają zastosowanie do maszyn, do których będzie włączona.
Producent maszyny nieukończonej ma obowiązek dostarczenia wszelkich niezbędnych informacji umożliwiających użytkownikowi prawidłowe i bezpieczne włączenie maszyny nieukończonej w kompletny system. Dotyczy to instrukcji montażu, użytkowania, a także analiz ryzyka związanych z użytkowaniem maszyny nieukończonej.
Zastosowanie maszyn nieukończonych w przemyśle
Maszyny nieukończone znajdują szerokie zastosowanie w różnych sektorach przemysłu, szczególnie tam, gdzie istnieje potrzeba tworzenia złożonych systemów z wielu komponentów. Przykłady obejmują linie produkcyjne, systemy transportu wewnętrznego, zautomatyzowane systemy montażowe oraz robotykę przemysłową.
Przykładowo, w przemyśle motoryzacyjnym, maszyna nieukończona może być modułem montażowym, który jest częścią linii produkcyjnej samochodów. W przemyśle spożywczym zaś może być systemem transportu wewnętrznego, który transportuje surowce do różnych stacji przetwórczych. Integracja takich maszyn pozwala na elastyczne i efektywne zarządzanie procesami produkcyjnymi.
| Rodzaj maszyny nieukończonej | Opis | Przykłady zastosowania |
|---|---|---|
| Moduł robota przemysłowego | Zespół mechaniczny i elektroniczny, który samodzielnie nie może wykonywać zadań, ale po zintegrowaniu z innym systemem staje się funkcjonalnym elementem linii produkcyjnej. | Linia montażowa w przemyśle motoryzacyjnym, automatyzacja produkcji w przemyśle elektronicznym. |
| Układ napędowy | Silnik (spalinowy lub elektryczny) dostarczany jako element gotowy do wbudowania w większą maszynę. | Maszyny rolnicze, urządzenia przemysłowe, pojazdy specjalistyczne. |
| System transportu wewnętrznego | Przenośniki, transportery, które nie mogą działać samodzielnie i są częścią większego systemu logistycznego. | Przemysł spożywczy, magazyny, centra dystrybucyjne. |
| Moduły zasilania i sterowania | Jednostki zasilające lub sterujące, które wymagają integracji z innymi komponentami, aby funkcjonować. | Linie produkcyjne, systemy automatyzacji. |
| Manipulatory i chwytaki | Urządzenia przeznaczone do manipulacji obiektami, które działają tylko w połączeniu z systemem sterowania i napędem. | Robotyka przemysłowa, zautomatyzowane systemy magazynowe. |
| Podzespoły maszyn CNC | Komponenty takie jak wrzeciona, stoły obrotowe, które muszą być zintegrowane z całym systemem CNC. | Obrabiarki, frezarki, tokarki w przemyśle metalowym i drzewnym. |
| Systemy ochrony i bezpieczeństwa | Bariery optyczne, skanery bezpieczeństwa, które muszą być zainstalowane w kontekście całej maszyny lub linii produkcyjnej. | Automatyka przemysłowa, stanowiska zrobotyzowane, linie produkcyjne. |
Szkolenie
Dyrektywa Maszynowa
2006/42/WE
Zdobądź niezbędną wiedzę o Dyrektywie Maszynowej 2006/42/WE! Zarejestruj się na nasze szkolenie i zapewnij bezpieczeństwo w swoim zakładzie!
Ocena zgodności maszyn nieukończonych
Ocena zgodności maszyn nieukończonych jest procesem zapewniającym, że maszyna spełnia wszystkie wymagania bezpieczeństwa i zdrowia określone w dyrektywie 2006/42/WE. Proces ten obejmuje analizę ryzyka, projektowanie zgodne z zasadami bezpieczeństwa, przygotowanie dokumentacji technicznej oraz przeprowadzenie testów weryfikacyjnych.
Analiza ryzyka identyfikuje potencjalne zagrożenia związane z użytkowaniem maszyny nieukończonej oraz określa środki zaradcze minimalizujące te zagrożenia. Dokumentacja techniczna musi być dokładna i obejmować wszystkie aspekty konstrukcji i działania maszyny, a także wyniki przeprowadzonych analiz ryzyka.
Dokumentacja techniczna dla maszyn nieukończonych
Dokumentacja techniczna jest nieodłącznym elementem w procesie oceny zgodności maszyn nieukończonych. Powinna zawierać szczegółowe informacje dotyczące projektowania, budowy i działania maszyny. W skład dokumentacji technicznej wchodzą rysunki techniczne, schematy elektryczne, opisy funkcjonalności oraz wyniki analiz ryzyka.
Deklaracja włączenia, będąca częścią dokumentacji, potwierdza, że maszyna nieukończona jest przeznaczona do wbudowania w inną maszynę i nie może działać samodzielnie. Dokumentacja ta musi być dostępna dla użytkownika, aby umożliwić prawidłową integrację maszyny w kompletny system.
Cel konceptu
Elastyczność w projektowaniu i budowie
Modułowe podejście do budowy maszyn pozwala na elastyczne tworzenie złożonych systemów, które można dostosować do zmieniających się potrzeb produkcyjnych. Dzięki temu możliwa jest szybka adaptacja nowych technologii oraz modyfikacja istniejących rozwiązań bez konieczności pełnej przebudowy.
Standaryzacja i zgodność z normami
Każdy z modułów musi spełniać wymagania bezpieczeństwa i być odpowiednio udokumentowany. Ułatwia to późniejszą integrację z większymi systemami produkcyjnymi, co zapewnia bezpieczeństwo oraz zgodność z przepisami prawa.
Optymalizacja kosztów
Moduły można rozbudowywać etapami, co pozwala na lepszą kontrolę kosztów i inwestowanie w rozwój systemu produkcyjnego w miarę rosnących potrzeb.
Przykłady maszyn nieukończonych i ich rola w produkcji
Maszyny nieukończone, często bez własnych systemów sterowania, są szeroko wykorzystywane w przemyśle, stanowiąc kluczowe komponenty większych systemów produkcyjnych. Oto kilka przykładów:
- Roboty przemysłowe – same w sobie nie wykonują operacji, dopóki nie zostaną zintegrowane z odpowiednimi narzędziami, jak chwytaki, czy spawarki, oraz systemem sterowania.
- Układy napędowe – stosowane w dźwigach i systemach transportowych, które wymagają integracji z innymi podzespołami, aby móc funkcjonować.
- Maszyny do pakowania – jeśli nie posiadają własnego systemu sterowania i muszą być zintegrowane z linią produkcyjną, by realizować swoje funkcje pakowania.
- Systemy transportowe – np. przenośniki taśmowe, które muszą być zsynchronizowane z resztą urządzeń w zakładzie poprzez centralny system sterowania.
- Ramiona spawalnicze – w fabrykach stali działają dopiero po połączeniu z jednostkami kontrolnymi i odpowiednim oprogramowaniem, które zarządza procesem spawania.
- Manipulatory montażowe – używane w przemyśle motoryzacyjnym, muszą być zintegrowane z systemem sterowania linii produkcyjnej, aby wykonywać precyzyjne operacje montażowe.
- Maszyny dozujące – w branży chemicznej czy spożywczej, dopiero po zintegrowaniu z resztą systemu mogą dokładnie dozować składniki.
- AGV (automatycznie sterowane pojazdy) – same w sobie nie są autonomiczne, wymagają integracji z centralnym systemem zarządzania logistyką magazynową.
- Systemy chłodnicze – często stosowane w przemyśle spożywczym, które muszą być włączone w większy system kontroli środowiska produkcyjnego.
- Prasy mechaniczne – wymagają integracji z systemami bezpieczeństwa i sterowania, aby spełniać wymogi operacyjne i bezpieczeństwa na linii produkcyjnej.
Maszyny nieukończone pozwalają na modułowe podejście do budowy linii produkcyjnych, co umożliwia elastyczność, optymalizację kosztów i adaptację do zmieniających się potrzeb produkcyjnych. Dopiero po ich integracji w pełny system, całość spełnia wymogi prawne i może działać zgodnie z przeznaczeniem..
Kiedy maszyna jest uznawana za nieukończoną?
Maszyna jest uznawana za nieukończoną, gdy nie może samodzielnie pełnić swoich funkcji i jest przeznaczona do wbudowania w inną maszynę lub połączenia z inną maszyną. Ważne jest, aby maszyna ta posiadała odpowiednią dokumentację techniczną i deklarację włączenia, potwierdzającą jej przeznaczenie.
Podstawowe kryteria oceny maszyn nieukończonych
Podstawowe kryteria oceny maszyn nieukończonych obejmują analizę ryzyka, ocenę zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa oraz przygotowanie odpowiedniej dokumentacji technicznej. Proces ten jest kluczowy dla zapewnienia, że maszyna spełnia wszystkie niezbędne wymagania i może być bezpiecznie zintegrowana z innym systemem.
Jakie dokumenty są wymagane dla maszyn nieukończonych?
Dokumenty wymagane dla maszyn nieukończonych obejmują dokumentację techniczną, deklarację włączenia oraz instrukcje montażu i użytkowania. Dokumentacja techniczna powinna zawierać szczegółowe informacje dotyczące projektowania, budowy i działania maszyny, a także wyniki analiz ryzyka.
Różnice między maszyną ukończoną a maszyną nieukończoną
Różnice między maszyną ukończoną a maszyną nieukończoną polegają głównie na ich przeznaczeniu i możliwości samodzielnego działania. Maszyna ukończona jest gotowa do samodzielnego użytku, podczas gdy ta druga musi być wbudowana w inną maszynę lub połączona z inną maszyną, aby mogła pełnić swoje funkcje.
Proces oceny zgodności maszyn nieukończonych
Proces oceny zgodności maszyn nieukończonych obejmuje kilka kroków, począwszy od analizy ryzyka, poprzez projektowanie i przygotowanie dokumentacji technicznej, aż po końcowe testy i weryfikację. Każdy z tych kroków jest kluczowy dla zapewnienia, że maszyna nieukończona spełnia wszystkie istotne wymagania bezpieczeństwa.
Przepisy prawne
Przepisy prawne dotyczące maszyn nieukończonych są jasno określone w dyrektywie 2006/42/WE. Dyrektywa ta nakłada obowiązki na producentów w zakresie dostarczania dokumentacji technicznej, deklaracji włączenia oraz przeprowadzania analizy ryzyka. Przestrzeganie tych przepisów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności maszyn nieukończonych z wymaganiami prawa.
Odpowiedzialność prawna producenta maszyny nieukończonej a integratora automatyki przemysłowej
Odpowiedzialność prawna producenta maszyny nieukończonej oraz integratora automatyki przemysłowej jest ważnym aspektem związanym z wprowadzeniem i eksploatacją maszyn w przemyśle.
Producent maszyny nieukończonej: Producent ma obowiązek zapewnienia, że jego produkt spełnia wszystkie istotne wymagania określone w dyrektywie 2006/42/WE. Producent musi dostarczyć kompletną dokumentację techniczną, która obejmuje analizę ryzyka, rysunki techniczne, schematy elektryczne oraz deklarację włączenia. Deklaracja włączenia powinna jasno wskazywać, że maszyna nieukończona jest przeznaczona do wbudowania w inną maszynę i nie może działać samodzielnie. Producent jest również odpowiedzialny za zapewnienie, że nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, gdy jest używana zgodnie z przeznaczeniem i wbudowana w kompletną maszynę.
Integrator automatyki przemysłowej: Integrator automatyki przemysłowej, przejmuje odpowiedzialność za końcowy produkt. Integrator musi przeprowadzić pełną ocenę zgodności z dyrektywą maszynową oraz innymi obowiązującymi przepisami. Jest to proces, który obejmuje ocenę ryzyka, weryfikację bezpieczeństwa i zapewnienie, że wszystkie komponenty systemu są zintegrowane w sposób bezpieczny i efektywny.
Integrator musi również zadbać o oznakowanie CE całego zintegrowanego systemu oraz sporządzenie deklaracji zgodności WE, potwierdzającej, że kompletny system spełnia wszystkie wymagania dyrektywy 2006/42/WE. Odpowiedzialność integratora obejmuje również dostarczenie pełnej dokumentacji technicznej, która zawiera informacje o wszystkich składowych systemu, ich integracji oraz procedurach bezpieczeństwa.
W praktyce oznacza to, że choć producent maszyny nieukończonej odpowiada za dostarczenie bezpiecznego i zgodnego komponentu, to integrator ponosi odpowiedzialność za prawidłowe złożenie i funkcjonowanie całego systemu. Obejmuje to zarówno aspekty techniczne, jak i prawne, związane z bezpieczeństwem oraz zgodnością z przepisami. W przypadku jakichkolwiek problemów z bezpieczeństwem lub zgodnością, odpowiedzialność może być dzielona między producenta a integratora, w zależności od charakteru i przyczyny problemu.
Przypisy
Dyrektywa Maszynowa 2006/42/WE na oficjalnej stronie UE. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32006L0042
Maszyna nieukończona: FAQ
To urządzenie, które nie może działać samodzielnie i wymaga integracji z innymi maszynami, aby spełniać wymogi dyrektywy maszynowej lub rozporządzenia ws. maszyn.
Musi dostarczyć deklarację włączenia i dokumentację techniczną. Maszyna nieukończona nie otrzymuje znaku CE, lecz jest częścią systemu, który podlega ocenie zgodności.
Gdy nie może działać bez dalszej integracji z innymi elementami w systemie zgodnym z dyrektywą maszynową lub rozporządzeniem ws. maszyn.
Tak, ale nie może być używana samodzielnie. Może funkcjonować tylko w ramach systemu spełniającego wymogi dyrektywy lub rozporządzenia
Maszyna ukończona spełnia wszystkie wymogi dyrektywy lub rozporządzenia, a nieukończona wymaga dalszej integracji z systemem, który podlega ocenie zgodności.
analiza ryzyka automatyka przemysłowa automatyzacja procesów produkcyjnych automatyzacja produkcji bezpieczeństwo maszyn deklaracja zgodności WE dokumentacja techniczna dostosowanie maszyn do wymagań minimalnych dyrektywa ATEX dyrektywa EMC dyrektywa LVD dyrektywa maszynowa 2006/42/WE Instrukcja obsługi integrator automatyki przemysłowej KPI linie produkcyjne maszyna nieukończona mes normy zharmonizowane ocena ryzyka OEE oznakowanie CE Performence level poka-yoke pokrycie diagnostyczne projektowanie maszyn przemysł spożywczy roboty przemysłowe rozporządzenie w sprawie maszyn 2023/1230 sat SCADA smed stanowiska zrobotyzowane TPM zarządzanie zarządzanie projektami Znak CE